Klaagpsalm

Luister.
Je plant je hardlooprondje als een driehoek.
De tweede hoek is zeer scherp.
Zo ontstaat een heenweg en een terugweg.
De heenweg is langer dan de terugweg.
Na 4 km te hebben afgelegd heb ik nog 2,5 km te gaan.
Niets ligt meer voor de hand dan worstelen tegen de wind
en bevrijd weer teruglopen, nee teruggeblazen worden.
De terugweg echter strekt zich te ver uit.

Kennelijk heb ik al bij het keerpunt het gevoel
de taak te hebben volbracht.
Elke meter verder voelt
als geheel tegen alle afspraken.

Tussen mijn klachten
weet ik me gedragen door
adem en doffe roffel.
Ik zal genieten.

Verwend

Hoe trots was ik toen ik over dat muurtje liep. Het is mijn zoon, dacht ik dat hij dacht. Nee, ik stelde het me voor. Wat deed het ertoe? Stelde ik me voor dat hij keek, dat hij zag en voelde?

Inmiddels heb ik het lopen over muurtjes afgewend. Het schrijven is nog een ruïneus restant, een toewending tot dat moment waarin ik me in de afwending nog kon afwenden van de afwending.

De verwendingen - zo stel ik me voor - trekken een spoor. Ik sta weer op mijn plaats en hoor nu zijn bewondering. Het is me te weinig en te veel. Wat ik was had niet nodig hoeven zijn.

Ik ben verwend geraakt. Daarom moet ik onder en boven de radar vliegen. Gun me de tijd om te sporen in mijn vrije val.

Voel dan

Kun je gevoelig zijn
Kun je vertrouwen op je gevoel
Kun je op je gevoel afgaan
Kun je het gevoel aan
Kun je tegen je gevoel
Kun je aanvoelen wat nu eenmaal gebeurt
Kun je doorpakken als het gevoelig ligt

Kun je wel gevoel
Kun je er wat mee, gevoel
Kun je gevoel voel dan
Voel je gevoel
Voel je kracht
Voel je je
Voel het
Wat het is
Zo moet je dat
Voelen zo
Voelen
Dat
Hoe het voelt
Zo voelt dat
Voel dan

Muziek

Zou het kunnen
zong het in mij
dat die furor
nergens op uitdraait
zichzelf in stand houdt
als een lied dat zoemt
in windstille gaten
de openingen houdend
zonder inmenging
zuigend de honing
zonder achterlijf
doordrinkend en
laten zijn
zinderend van
zinvergeven
gezang.

Een zaaier

Wat mij overkomt
ik vergeet steeds dat
ik erin heb belegd.

Hoe kan ik iets zo
vergeten dat het overkomt?

Ja zeg, ik heb er
voordeeltjes van
geloof in het onvoorziene
plan dat zich verstrikt.

Lees je aanklacht
zorgvuldig door
en vergeet niet
de adressant.

Mijn kleur is rood

Het werd tijd om het moment onder ogen te zien.
Het schoof voor mij uit maar met welke snelheid.

Ik loop rood aan maar zie mijn gezicht niet.
Waar slaat het allemaal op?

• Het is een stoplicht. Tijd om plaats te maken.
• Het is een en al irritatie, dat ze mijn pols voelen.
• Het is schaamte. Mijn gezicht dat ik maar niet zie.
• Het is inspanning. Ik wil voor de eer bedankt worden.

Mijn hart is koppig. Het slaat waar zo veel afhaakt.
Bewaar het, liefst daar.

Christelijk gezicht

Een christelijk gezicht is niet altijd uitgestreken, niet altijd een witgepleisterd graf.
Het kan ook een radicaal gezicht zijn dat zich zonder masker rechtstreeks uitspreekt over de dingen.
Dat christelijk gezicht gaat het gesprek aan met de marokkaantjes en zegt dan hoezo, hoezo vind je dat disciminerend. Dan is dat christelijk gezicht een prima profeet van de gehele traditie. Zo!

Een christelijk gezicht kust de cactus, kust de mens achter de cactus, zegt eerlijk wat hij van de dingen vindt. Dat christelijk gezicht heeft lak aan het Christendom en elk ander dom. Het houdt van de lach en de ironie. Het is ALTIJD  scherp, versaagt niet.

Het christelijk gezicht spreekt lange tijd achter elkaar zijn hart over zijn tong. Het is vrij, het wordt geblazen door de geest. Het is soms rationeel maar altijd emotioneel. Het is groot in zijn kleinheid. Het is bang zelfs in zijn lef, bang dat het zelfs met lef minder lef heeft dan de christen die ECHT lef heeft, die de dood op zich neemt.

Het christelijk gezicht is een peilloos ik maar dat is het  NAMENS alle andere peilloze ikken, het is een wij dat wordt weersproken door de andere ikken die het gewij-de ik tolereren omdat het namens ons spreekt. Het christelijk gezicht is liefdevol, goedertieren, vergevingsgezind.

Allemaal praat, rare praat. Maar onthoud: dat christelijk gezicht is radicaal, compromisloos, het schreeuwt de liefde en houdt van die schreeuw die versterkt wordt door het masker, de microfoon, de verzamelde gemeente.

Gezicht belicht

De rode draad beweegt. Tijd om alles bij elkaar te zetten.

Op de lagere school al zat ik - geheel zoals mijn moeder me soms had voorgedaan - wezenloos te staren met wijdopen ogen.

Later zag ik mijn neef liggen. In het mortuarium, met zijn indrukwekkende zwarte baard en halflang haar, terwijl het bliksemde.

Ik doolde af en toe door het Missionair Centrum, op zoek naar tijdschriften met informatie over Brazilië. Ik zag het visioen van een donker meisje met wijdopen ogen dat mij nodig had.

In mijn studie lagen de teksten er stil bij, totdat ze door een toverstok tot leven werden gewekt, krioelende mierenhopen op de vierkante decimeter. In het midden van de zandloperstructuur een enkel woord, een enkele leegte.

In de Judaica werd het bijbelvers omgeven met commentaren, verhalen, discussies. Implosie explosie.
Wees blij dat er iemand op je wacht, zei de rabbijn voor ons afscheid.

Centrum omgeven door labyrint, doodleven levendood.

Semiotiek: pas de structuur overal toe terwijl er toch geen toepassingen meer bestonden. Storende parole.

Dode letter dood gezicht dood monster. Heilig beeld beeld van leven.

Rusland land van spontane ontmoetingen en vitalisme, samengehouden door de hyperstatische icoon. Ogen van de arkaan.

Lyotard het sublieme is nu Derrida met stervende moeder onder de database. Wegen die niets opleveren, zoals een vriend zuchtte, het rouwgevecht is bijna af.

Wie wil nu bij dat dode gezicht zijn. Iemand zou bij het verlaten van het labyrint even kunnen komen kijken. Ik doe dat graag, zo nu en dan, en met mijn rode draad bij de hand.

Onderwijs: we wijzen elkaar soms de weg, in deze dode veilige gangen. Af en toe ga ik kijken of het monster nog leeft.

Er is een magiër nodig om het leven aan en uit te zetten. Soms denk ik aan Sloterdijk, hij stopt ons in heerlijke Constantlabyrinten. Over Derrida zei hij dat die de statische pyramide omtoverde tot beweeglijke boeken, maar we weten wat Sloterdijk over boeken denkt, brieven aan vrienden. Brieven aan vrienden!

Steeds wanneer ik een held gezicht heilige had dacht ik had ik zin had het zin even in zijn labyrint te dwalen. De orakelecho's te horen en de grafitti in de gangen bij te op te lichten weer te zien weerlichten.

Gesprek over Gezicht belicht

Zoek de acteur

Je hebt maar drie acteurs
en die moeten alle rollen spelen.

Wel makkelijk te herkennen
als je de maskers eenmaal doorhebt.

Begin je aan de duiding
dan gaan ze de mist in.

Beperk je je tot
namedropping
dan is wie is wie
nog het minste probleem.

Troebel wordt het
wanneer de acteurs
binnenkomen.

Ronduit gênant
de rook te verspreiden
in dit vak.

Reparatie

Zeker drie momenten gehad
waarop het masker viel.

Het was zo'n ultiem
oog-in-oogmoment
dat al drie jaar
uit de lucht kwam vallen.

Wat als je
er drie hebt,
vul je dan niet
het ene gat
met het andere.

Beeld

Ineens wisten we het. Hij zette gewoon een beeld neer van zichzelf.
Dit ben ik, zei hij.
Alles kun je weghakken, maar dit blijft over als je me wil prijzen.
En ik heb gezegd dat jij het bent die me moet prijzen.
Nu zeg ik weer iets.
Luister, ik heb altijd goede bedoelingen gehad.
Jij was in de gevangenis, en ik heb je bezocht.
Jij was naakt, en ik heb je gekleed.
Ik heb dat willen doen.
Dat zeg ik, dat zeg ik je bij dezen.

Daar stond hij dan, het was een beeld.
Hij had zichzelf weten neer te zetten,
en dwong precies daarmee mijn bewondering af.

Daar sta je dan, met je goede bedoelingen!
Dat is je gelukt!

Hij kneep zijn ogen dicht.
Hij boog zich voorover,
over de tafel die ons nog scheidde.
Ja, zei hij,
dat blijft van me over.
Ik heb altijd eerlijk willen zijn.
Je mag schrijven wat je wil.
Maar dat blijft wat mij betreft
overeind.
Eerlijk, dat is het,
dat wilde ik zijn,
ik heb altijd eerlijk willen zijn.
Dat zeg ik je, bij dezen.

En jij,
lezer dezes,
jij leest het,
je leest wat hij heeft willen zijn,
wat hij heeft gezegd of
willen zeggen,
wat ik heb geschreven of
willen schrijven.
Je leest het of
wilde het lezen,
het staat er,
althans,
dat was de bedoeling.

Ineens wisten we dit,
daar kwam het op neer,
zowat.



 

Binnener

Ja goed, ik neem wat meer initiatief.
Daar ben ik zelf bij.
Inderdaad, het komt uit een diepe bron.

Overigens heb ik niet het idee dat het ook anders had kunnen zijn.
Er was een overtuigende flits
die mijn zintuigen van binnenuit raakte.

Gij moet het zijn,
daartoe zette mij aan de Hoogste.
Ik getuig hiervan met heel mijn hart,
en Gij zijt het die mij tot
getuigen aanzet.

Hoe zou ik mij kunnen verweren,
hoe mij beklagen bij de rechter,
wanneer Uw oordeel
mij omschermt,
hoe zou ik kunnen berusten.

Geef mij Uw woord
en ik zal spreken tot Uw heil.
Binnener dan binnen
zal Uw woord in mij wellen,
ik zal volkomen losgaan.

Pardon

Jij was het die leefde, niet ik!

Stuipen

Hij deed alles voor me. Was er een jongen vervelend tegen mij, dan ging ik dat aan hem vertellen. Onmiddellijk greep hij in. Hij liep naar de jongen toe, wel zeshonderd meter ver, en joeg hem de stuipen op het lijf.

Zo, dat was mooi afgehandeld.

Ook toen het meisje bijna dood was van de stuipen, greep hij onmiddellijk in. Hij hield haar vast aan haar voeten buiten het raam in de winter.

Hier en daar leeft nog weer wat op.

Identiteit

Lang was ik in de ban van de filosofie van de ander.
Nu voel ik me gedwongen een zelf te koesteren.
Om het te koesteren moet je het eerst hebben.
Om het te hebben moet je erin geloven.
En je moet eraan werken.

Ja natuurlijk, het is nog steeds de ander die me naar dat verhoopte zelf leidt.
Zelfs de filosofen zijn anders geworden.
Ze laten me zien dat je door uitgebreide statistieken en preferenties heen moet.
Wat zich voordoet als oppervlakkigheid van de nieuwe generatie (geen oeuvres, geen paradoxen, geen dilemma's) is in werkelijkheid een erfenis of metamorfose van de oude filosofie.

Het is kortom een persona die zicht biedt op een verborgen identiteit,
maar dan zonder paradox.

In een laatste stuiptrekking opperde ik nog dat we Stines oproep tot twijfelen veel serieuzer moesten nemen.
Hoe er werd gereageerd? Bevestigend natuurlijk!
Ja, we moeten veel meer twijfelen!
Ja, er wordt gelukkig veel meer getwijfeld!
Wat mooi, die twijfels!

Terugkijkend zijn we wellicht door een uitgekiend trainingsprogramma gegaan om zo ver te komen. We hebben de stem van het koor opgedeeld in rollen (Griekse tragedie).
We hebben het volk uitgenodigd om te komen kijken (Dionysia).
We hebben de ene essentie achter de gezichten geponeerd (Plato).
Het volk heeft de rollen overgenomen (vroeg christendom).
De personae zijn geformaliseerd in de elite en de religie.
De geformaliseerde personae zijn afgedaald als cultuurgoed.
Nu geldt de wet: persoonlijke identiteit wordt als individuele vorm geaffirmeerd samen met de algemene, gedeelde essentie.
Wat hierin niet past wordt geplaatst als nostalgie, tolerantie, spel.

What's new?

Nieuw is het groeiende besef (bij mij persoonlijk) dat die ander wel verdomde sterk moet zijn.
Elk strijdprogramma, inclusief de oude filosofie, schiet tekort.
Er is een nieuwe bezinning nodig, een nieuw type bezinning, om dit complex te overzien, al was het alleen maar om je eraan te kunnen aanpassen.

Onvoorwaardelijk

Daar schort het dus aan, onvoorwaardelijke liefde.

Of liever, de liefde deed zich voor als onvoorwaardelijk, maar bleek op de keper beschouwd aan voorwaarden gebonden.

Het bedrog zette zich in me vast, hoewel loyaliteit toch altijd tot kernideaal was uitgeroepen, of juist daardoor, juist daardoor zette het zich vast.

Mijn eureka schreef zich vast in de cirkel, je kunt van me opaan als bedrieger, bedriegertje, zelfbedriegertje.

De onvoorwaardelijke liefde zoekt nog een object. In afwachting van een betere stel ik mezelf kandidaat.